[ad_1]
بانک مرکزی ایران به زودی ریال دیجیتال را به عنوان نسخه دیجیتال پول ملی عرضه می کند. به گفته محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، این اقدام نقطه عطفی در توسعه نظام مالی کشور خواهد بود. این طرح که برای اولین بار در همایش بانکداری نوین ارائه شد، در مرحله آزمایشی با مشارکت بانک های ملت، تجارت و ملی در جزیره کیش آغاز به کار کرد و بر اساس برنامه ریزی های انجام شده، قرار است پنج بانک دیگر نیز به این مجموعه ملحق شوند. پروژه به زودی
هدف اصلی توسعه ریال دیجیتال کاهش هزینه های چاپ و توزیع اسکناس، مبارزه با پولشویی و فرار مالیاتی و افزایش شفافیت و امنیت در نظام مالی کشور است.
مزایای ریال دیجیتال: از شفافیت مالی تا کنترل سیاست پولی
یک ریال دیجیتال که در دسته بندی قرار می گیرد ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) ظاهراً این باید منافع زیادی برای سیستم مالی ایران به همراه داشته باشد. به گفته محمدمهدی تاکی پور، مدیرعامل بهدخت ملت، این ابزار با استفاده از فناوری بلاک چین، فرصتی برای افزایش شفافیت مالی، کاهش هزینه های مربوط به چاپ پول و نظارت بهتر بر جریان نقدینگی کشور فراهم می کند. علاوه بر این، ریال دیجیتال با ایجاد امکان توسعه قراردادهای هوشمند، زیرساخت مالی کشور را متحول خواهد کرد.
یکی از ویژگی های کلیدی ریال دیجیتال است کاربرد آن برای پرداخت های کوچک و کاهش بار مالی شبکه های پرداخت همانطور که گفته شد و بر اساس تجربیات بین‌المللی، انتظار می‌رود مانند آنچه در پروژه یوان دیجیتال چین یا کرون دیجیتال سوئد رخ داد، استفاده از ریال دیجیتال در ایران باعث کاهش وابستگی به پول نقد و افزایش کارایی سیستم پرداخت شود. محمد شیرجیان معاون سیاست پولی بانک مرکزی گفت:
ریال دیجیتال می تواند با تسریع گردش پول به کنترل قیمت ها و بهبود سیاست های پولی کمک کند.
چالش‌های ریال دیجیتال: اعتماد عمومی، زیرساخت‌ها و استانداردها
علیرغم مزایای قابل توجهی که ریال دیجیتال دارد، با چالش های متعددی مواجه است.
یکی از موانع اصلی جلب اعتماد عمومی این یک ابزار جدید است. داود محمد بیغی، کارشناس بانکی تاکید کرد که اعتماد به ریال دیجیتال نیازمند شفافیت کامل در نحوه انتشار، توزیع و مبادله آن است. وی با اشاره به ساختار متمرکز این پروژه گفت:
بانک مرکزی به عنوان ناظر اولیه باید نقش کلیدی در مدیریت شبکه ایفا کند.
چالش مهم دیگر این است فقدان زیرساخت های فنی و استانداردهای یکپارچه در مورد پذیرش گسترده ریال دیجیتال:
تدوین استانداردهای ملی و بین المللی برای ارزهای رمزنگاری شده یکی از الزامات موفقیت پروژه ریال دیجیتال است.
از سوی دیگر، نگرانی در مورد حریم خصوصی کاربر نظارت گسترده بانک مرکزی بر تراکنش ها نیز مطرح شده است که می تواند مانعی بر سر استقبال مردم از این ابزار باشد.
درس هایی از تجربه جهانی
تجربیات کشورهای دیگر در زمینه CBDC ها نشان می دهد که یک ارز دیجیتال بانک مرکزی می تواند تاثیرات متفاوتی بر سیستم های مالی داشته باشد. یوان دیجیتال چین برای کاهش وابستگی به دلار طراحی شد و توانست تا سال 2022 بیش از 14 میلیارد دلار تراکنش ثبت کند، اما نیجریه در اجرای CBDC خود به دلیل عدم پذیرش عمومی و زیرساخت های اجرایی ضعیف با مشکلاتی مواجه شده است.
به گفته حسین یعقوبی، مدیر پروژه ریال دیجیتال، معماری شبکه ایران بر اساس یک مدل ترکیبی طراحی شده است تا از ویژگی های شفافیت بلاک چین پشتیبانی کند و توانایی نظارت و ردیابی پول را در اختیار بانک مرکزی قرار دهد. این ویژگی‌ها در شرایط تحریم‌ها اهمیت ویژه‌ای دارند، اگرچه یعقوبی تاکید کرد که ریال دیجیتال ابزاری برای دور زدن تحریم‌ها یا رقابت با ارزهای دیجیتال جهانی نیست.
برنامه های آینده: از پرداخت آفلاین تا پول رنگی
تلاش بانک مرکزی برای ایجاد فرصت های جدید جذابیت ریال دیجیتال را افزایش دهید. از جمله این ویژگی ها عبارتند از: پرداخت های آفلاین برای معاملات خرد و ایجاد پول رنگی(!) اشاره کرد که امکان برنامه ریزی و توزیع هدفمند پول را فراهم می کند. به گفته یعقوبی، در این پروژه بیش از 150 هزار کیف پول دیجیتال ایجاد و بیش از 100 هزار تراکنش انجام شده است.
علاوه بر این، برنامه‌هایی برای تعریف سیستم کارمزدی در حال توسعه است که می‌تواند استفاده از ریال دیجیتال را برای مصرف‌کنندگان و مشاغل جذاب‌تر کند. با این حال محدودیت هایی مانند محدودیت های معاملاتی و الزامات قانونی برای جلوگیری از فرار سرمایه نیز در نظر گرفته خواهد شد.
نتیجه گیری: آینده ای هوشمند برای سیستم مالی ایران؟
موفقیت پروژه ریالی دیجیتال وی به جلب اعتماد عمومی، توسعه زیرساخت قوی و تدوین مقررات سختگیرانه بستگی دارد. آیا به نظر شما ریال دیجیتال می تواند تحول بزرگی در سیستم مالی ایران ایجاد کند؟ نظر شما در مورد زمان و نحوه اجرای این پروژه چیست؟
[ad_2]
